قرقاول پرورش ونگهداری
بر گرفته از سایت ماکی دام
ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ قرقاول یكی از زیباترین گونههایپرندگان زینتی میباشد و بسیاری از افراد جامعه به پرورش، نگهداری، شكار و یا مصرف گوشت این پرنده علاقمند هستند. پرورش این پرنده بهمنظور بهرهبرداری بهصورت واحدهای گوشتی و بندرت در جهت تولید تجاری تخم آنها صورت میگیرد.
در حالت طبیعی این پرنده بهصورت وحشی در طبیعت زندگی میكند و از دیرباز توسط آدمی شكار شده است، در چند دهه اخیر گرایشهای زیادی به مصرف گوشت آنان در جوامع غربی و بسیاری دیگر از جوامع بشری مشاهده شده است.
قرقاول با نام علمیفازیانوس كلیچیكوس [Phasianus Calchicus] و نام انگلیسی فزنت [Pheasant] متعلق به خانواده فازیانیدها، راسته مرغ سانان [Glliformes] از رده پرندگان [Aves] میباشند.
در ایران یك گونه قرقاول و چهار زیرگونه آن زندگی میكند. قرقاولهای ایران از خالصترین قرقاولهای دنیا هستند. زیرگونه قرقاولهای ایران عبارتند از: قرقاول تالش، ارسباران، سرخس و گلستان.
خصوصیات و مشخصات قرقاولها
در قرقاولهای ماده، رنگ پرها نخودی تیره با لكههای قهوهای است و شباهت زیادی با رنگ محیط دارد این رنگ باعث میشود كه قرقاولهای ماده در طول دوران طولانی خوابیدن روی تخمها و زمان پرورش دادن جوجهها از دید دشمنان پنهان بمانند. قرقاولها، پاهای بلند و قوی دارند كه میتوانند به مدت طولانی بدوند و اگر خطر نزدیك شود قادر به پرواز میباشند اما پرواز طولانی ندارند و پس از یك پرواز كوتاه به زمین مینشینند و خود را در میان بوتهها پنهان میكنند.
طول بدن این پرنده كمتر از یک متر است و وزن نر آن به 5/1 كیلوگرم میرسد. این پرنده شباهت زیادی به مرغ خانگی دارد با این تفاوت كه قرقاولها دم بسیار بلندی دارند كه حدود نصف طول بدن آنهاست. پرهای دم 99 جفت و جفت وسطی بلندتر است.
عادتها و رفتارهای قرقاول
قرقاولها بهصورت اجتماعی زندگی میكنند در فصل تولیدمثل هر گروه، تنها یك نر و چند ماده وجود دارد. پرنده نر نقش رهبری را بر عهده دارد. ولی برای خوابیدن روی تخمها و پرورش جوجهها علاقهای از خود نشان نمیدهد. در فصل تابستان، دستههای قرقاول شامل مادر و جوجهها هستند ولی در فصل پاییز، اجتماع خانوادگی از هم پاشیده میشود و قرقاولهای هرگروه با هم مخلوط میگردند.
قرقاولها، پاهای قوی و بلندی دارند و میتوانند مدت طولانی باسرعت بدوند. در هنگام احساس خطر با حالتی قوزمانند از میان بوته بهسرعت میگذرند و از محل خطر دور میشوند ولی وقتی كه خطر خیلی نزدیك باشد لابهلای بوتهها مخفی میشود و اگر گاهی مخفیگاهش آشكار شود، پرواز میكند. در هنگام پرواز اول كمی به حالت عمودی از زمین بلند میشود این پرواز با سر و صدای زیادی همراه است. پس از كمی اوجگیری كه ارتفاع آن به ارتفاع پوشش گیاهان منطقه بستگی دارد، پرواز حالت افقی پیدا میكند. قرقاولها در زمان پرواز آسیبپذیرند زیرا پرندگان شكاری میتوانند آنها را به آسانی در هوا شكار كنند به همین دلیل قرقاولها پرواز طولانی ندارند و در ارتفاع بالا پرواز نمیكنند. پس از یك پرواز كوتاه به زمین مینشینند و خود را در بین بوتهها و درختان بلند پنهان میكنند.
انواع قرقاول
انواع بسیاری متنوعی از قرقاولها وجود دارند که شامل:
1- قرقاولهای شكاری (Phasianus) :
این دسته از قرقاولها جثهای متوسط با دمی طویل به تعداد شاهپر دارند. آنها در 33 شکل گوناگون در اغلب نقاط دنیا بجز آفریقا و آمریكای جنوبی پراکنده هستند.
قرقاولهای قفقاز (Colchicus)
قرقاولهای طوقی چینی (Torquatus)
قرقاولهای قرقیزی طوقی (Mongolicus)
قرقاولهای الوان ژاپنی (Versicolor)
2- موتاسیونهای قرقاولهای شكاری
از قرقاولهای شكاری كه در اسارت نگهداری شدهاند، نژادهای خالص جالب توجهی پرورش یافتهاند، مانند: قرقاولهای تنبروسوس (Tenebrosus)، قرقاول ایزابل (Isabell) و قرقاول سفید .
3- قرقاولهای دم دراز سیرماتیكوس (Syrmaticus)
قرقاولهای دم دراز بخاطر عدم وجود پرهای ناحیه گوش و داشتن دمدراز و سایر علائم، از شكاریها قابل تشخیص هستند. از انواع آن میتوان: قرقاولهای شاهی، قرقاولهای الیوت و قرقالولهای میكادو را نام برد.
4- قرقاولهای مرغی شکل (Lophura)
قرقاولهای مرغی شكل در بین خود گروههای بستهای را به وجود میآورند، با وجودیكه نرها رنگهای متنوعی نشان میدهند ولی آنها با یكدیگر خویشاوندی بسیار نزدیكی دارند. این قرقاولها عبارتند از: قرقاول نقرهای، قرقاول سوین هو و قرقاولهای پرلات.
5- قرقاولهای چری سولوفوس (chrysolophus)
از انواع این قرقاول میتوان قرقاول طلائی (ch.pictus)، طلائی تیره، طلائی لوتینو (ch.lutino)، قرقاول لیدیام هرست (lady.Amhers) و قرقاول الماس نشان (ch. amherstiae) را نام برد.
6- قرقاولهای براق (Monals or lophophorus)
از معروفترین انواع آن میتوان قرقاول براق شاهی را نام برد. آنها تا حدود زیادی زندگی شبیه به سایر قرقاولها دارند.
7- قرقاولهای گوشدار (Crossoptilon)
از انواع معروف قرقاولها گوشدار آبی میتوان آئوریتوم (Crossoptilon auritum) را ذكر نمود. آنها در چین میانه و در مغولستان مركزی پراكنده هستند. این قرقاولها زندگی گروهی داشته و در مواقع تكثیر هر جفت نر و ماده راه جداگانه از گروه را دنبال میكنند. هر لانه 8-5 تخم دارد تعدادی از آنها به ژاپن، آمریكا و آلمان نیز برده شده است .
گستره جغرافیایی قرقاولها
قرقاولها در بیشتر جنگلهای شمال كشور زندگی میكنند. قرقاولهای ایران همه از یك گونه هستند ولی با توجه به پراكندگی جغرافیایی و تفاوتهای جزئی ظاهری، برخی از آنها را به 4 گونه شامل قرقاولهای منطقه ارسباران و دشت مغان در شمالغربی كشور، قرقاولهای تالش از آستارا تا چالوس، قرقاولهای گلستان از حدود بابل تا پارك گلستان و قرقاولهای سرخس در جنگلهای اطراف رودخانه مرزی هریرود میدانند.
تولیدمثل در قرقاول
قرقاولها لانه خود را در زمین بنا میكنند. آنها در زمین در سوراخی یا گودالی كه معمولاً بوته یا گیاهی آن را پنهان میكند آشیانه میسازند و كف آن را با برگ و علف میپوشانند.
قرقاولها 9 تا 16 تخم میگذارند، تخمها به رنگ زیتونی مایل به قهوهای میباشند و اگر به دلیلی تخم آنها از بین برود آنها میتوانند بار دیگر هم تخم بگذارند. قرقاولها حدود 24 روز روی تخمها میخوابند. جوجهها بهمحض بیرون آمدن از تخم، آشیانه را ترك كرده و به همراه مادر به جستجوی غذا میپردازند.
جوجهها در روزهای اول زندگی فقط از ات به عنوان غذا استفاده میكنند ولی غذای بزرگترها را مواد گیاهی مانند دانه غلات، بذر گیاهان، میوههای آبدار، ات، كرمها و حونها تشكیل میدهد ولی در پرورش صنعتی از كنسانتره فرموله شده استفاده میكنند.
قرقاولها در مناطق جنگلی و بوتهزارها زندگی میكنند و معمولاً برای تغذیه جاهای پردرخت را ترك میكنند و به كشتزارها و جاهای باز میروند.
پرورش قرقاول
اهداف زیادی از راهاندازی طرحهای پرورش قرقاول دنبال میشوند. عرضه مستقیم محصولات تولیدی این پرندگان از جمله این اهداف است. امروزه با توجه به شناخت مضرات گوشت قرمز و گرایش به گوشت سفید پرندگان و همچنین شكار پرندگان حلال گوشت و تاكسیدرمی[Taxidermy]، پرورش این پرنده را حائز اهمیت نموده است.
مراحل پرورش صنعتی قرقاول
الف – جوجهكشی
آغاز كار پرورش قرقاول با خرید حداقل سههزار تخم نطفهدار شروع میشود. جوجههای حاصل بعد از شش ماه پرورش، به عنوان گله مادری نگهداری شده و تخمهای استحصالی از آنها جوجههای گوشتی و همچنین گلههای جایگزین مولدین را تشكیل خواهد داد. سههزار تخم خریداری شده در دستگاه جوجهكشی قرار داده میشود. پس از 23 تا 28 روز حداقل 23000 قطعه جوجه یكروزه تولید خواهد شد. با احتساب تلفات در طول یك دوره پرورش به طور متوسط 2000 پرنده نر و ماده در ابتدا خواهیم داشت كه از این تعداد بهطور متوسط 1300 قطعه پرنده ماده و 700 قطعه پرنده نر خواهند بود و بدین ترتیب گله مادر تشكیل میگردد. با توجه به این كه هر قطعه پرنده در هر دوره پرورش حدود 80 عدد تخم میگذارد و با احتساب 65% جوجهدرآوری هر قطعه پرنده ماده، 52 قطعه جوجه تولید میكند لذا با توجه به تلفات و همچنین انتخاب جهت گله جایگزین مولدین حدود 60هزار قطعه پرنده در طول سال تولید خواهد شد.
جمعآوری تخمها بطور متوسط هر یك ساعت یكبار و بهصورت منظم صورت پذیرد تا بدین ترتیب آمار تخمهای غیرقابل جوجهكشی كاهش یابد. تخمهای تولیدی را جمعآوری و بلافاصله آنها را تمیز و در محلی با دمای 15 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 75 درصد تا حداكثر 15 روز نگهداری نمود.
جهت كسب نتیجه بهتر از جوجهكشی، بهتر است تخمهای نطفهدار یك هفته در این شرایط نگهداری و سپس روانه ماشین جوجهكشی شوند. در صورت اجبار در نگهداری بیشتر از یك هفته تخمهای نطفهدار بایستی روزی یكبار چرخانده شوند. طول مدت جوجهكشی 25 تا 26 روز میباشد. درجه حرارت ماشین جوجهكشی بایستی 7/37 درجه سانتیگراد و میزان رطوبت آن 65% تنظیم گردد. یكی از مسائل مهم در افزایش میزان خروج جوجهها از تخم، چرخش تخمها در داخل دستگاه ستر[Setter] است این عمل مانع از آن میشود تا جنین به سطح پوست نزدیك و به آن بچسبد كه در این صورت موجب پاره شدن شال از تخم و مرگ جنین خواهد شد. سیستم چرخش اتوماتیك ماشین جوجهكشی در هر ساعت یكبار مانع از این اشكال شده و باعث افزایش درصد تولید جوجه میشود. ضدعفونی دستگاه جوجهكشی از اهمیت بالایی برخوردار است یكی از موارد مهم در جوجهكشی، ضدعفونی كردن دستگاه جوجهكشی میباشد. برای این منظور میتوان پس از هر بار جوجهكشی از آجر قابل اشتعال مخصوص ضدعفونی استفاده نمود. برای ضدعفونی دستگاه در زمان جوجهكشی نیز از محلول + TH4 بهصورت محلول در سیستم مرطوبكننده دستگاه استفاده میگردد.
تخمها پس از اینكه 21 روز را در ستر سپری كردند به دستگاه هچر[Hatcher] منتقل شده و پس از سه روز به جوجه تبدیل میشوند. دستگاه هچر دارای80% رطوبت میباشد این رطوبت زیاد باعث مرطوب شدن و نرمی پوسته تخمها شده و خروج آسان و راحت جوجهها را ممكن میسازد. اگر رطوبت در هچر به اندازه كافی نباشد موجب خشك شدن پوسته داخلی تخمها گشته و جوجهها به سختی میتوانند پوسته داخلی و خارجی تخم را شكسته و از تخم خارج شوند. در صورت استفاده از ماشینهای جوجهكشی معمولی، گذاشتن پارچهای خیس در داخل هچر و یا استفاده از مرطوب كنندههای اتوماتیك در داخل هچر اامی است.
ب – پرورش و نگهداری در چهار هفته اول
جوجهها پس از خروج از تخم، به سالن چهار هفته اول منتقل میگردند. چهار هفته اول پرورش از اهمیت خاصی برخوردار است لذا مدیریت در این مرحله از اهمیت بسزائی برخوردار است. بدین منظور بایستی تمام تجهیزات و امكانات لازم را برای ورود جوجهها به سالن مهیا نمود. جایگاه اولیه جوجهها بایستی گرم باشد و آب و غذا بهراحتی در دسترس باشد. برای این منظور میبایستی از صحت و سلامت كلیه آبخوریها، دانخوریها و تمام منابع گرمازا اطمینان حاصل نمود زیرا جوجهها در ده روز اول زندگی نمیتوانند خود را با شرایط محیط وفق دهند بنابراین منابع گرمازا از مومات اساسی به شمار میرود.
باید در نظر داشت اگر جوجهها در زیر مادرمصنوعی یك جا و در مركز آن جمع شوند درجه حرارت را بایستی کاهش داد و اگر در اطراف پراكنده شوند درجه حرارت زیر مادرمصنوعی را باید افزایش داد، حالت مطلوب پراكندگی یكنواخت زیر مادر مصنوعی با توزیع مناسب جوجهها در کل سالن میباشد.
دمای سالن پرورش جوجهها در روز اول باید 28 درجه سانتیگراد بوده و دمای زیر مادرمصنوعی نیز 38 درجه سانتیگراد تنظیم گردد. بازای هر هفته، 8/2 درجه سانتیگراد از حرارت مادرمصنوعی کاسته و نهایتاً به 28 درجه سانتی گراد تقلیل مییابد. رطوبت داخل سالن پرورش نیز در ابتدا بایست حدود 65 درصد تنظیم گردد تا از بروز مسائل و مشكلات پرورش جلوگیری شود.
ج – پرورش و نگهداری در دوازده هفته آخر
جوجههای پرورشی پس از یك ماه به داخل قفسهای پرورش و یا در صورت استفاده از سیستم بستر، به بستر اصلی منتقل میگردند. جوجهها به مدت 12 هفته در این سیستم پرورش داده شده و پس از زمان مقرر به كشتارگاه منتقل میشوند.
تغذیه و جیره غذایی قرقاولها
یكی از موارد مهم در پرورش طیور مسئله تغذیه میباشد. تغذیه طیور قسمت مهمی از وظایف یك پرورشدهنده طیور را تشكیل میدهد. تغذیه از دو جنبه بهداشتی و اقتصادی حائز اهمیت است. از نظر بهداشتی پرنده هنگامی میتواند به فعالیتهای مرفولوژیكی خود بهطور مناسب ادامه دهد كه تمام مواد غذایی مورد نیاز در اختیارش قرار گیرد از نظر اقتصادی هم باید توجه داشت كه 75 درصد از هزینه پرورش را هزینههای مربوط به خوراک تشكیل میدهد. واحد تهیه خوراک كار تأمین و تولید انواع جیرههای غذایی برای پرندگان در كلیه مراحل رشد و نمو را از جوجههای یك روزه تا پرندگان گوشتی و مولدین بهعهده دارد. در این واحد، مواد اولیه مورد نیاز به نسبتهای كاملاً دقیق و مشخص با هم مخلوط و آسیاب میشوند طعم و مزه گوشت قرقاول پرورشی با همنوعان وحشی آنها تفاوت چندانی ندارد.
قرقاولها از ابتدای پرورش نیاز به انرژی بالایی دارند لذا بهترین نتیجه با جیره آغازین [Starter] با 28% پروتئین تا 4 هفته اول، 25% پروتئین از 4 تا 9 هفته و 22% پروتئین از 9 تا 16 هفته بدست میآید. جیره غذایی پرندگان پرورشی از ذرت، گندم، کنجاله سویا، پودرصدف، نمك، مکمل ویتامینها و موادمعدنی تشكیل میشود.
دسترسی به خوراک برای جوجههای قرقاول از ضروریات پرورش میباشد. جیرههای غذایی پرندگان زینتی و یا بوقلمون در کارخانجات خوراک تولید میشود كه قابل اطمینان و توصیه میباشد. جیره آغازین باید حاوی 28 الی 300 درصد پروتئین باشد كه برای برآورد احتیاجات این پرنده برای رشد سریع و پردرآوری ضروری میباشد. جیرههایی كه به شكل كرامبل ارائه میشوند نتایج رضایتبخشی را موجب گردیدهاند. اما باید توجه داشت كه جوجههای قرقاول قادر به مصرف خوراك پلت شده تا سن سه هفتگی نیستند. جیرههای غذایی قرقاول باید حتما حاوی كوكسیدواستات باشد تا از ابتلا به كوكسیدوز جلوگیری شود.
جدول 1 : تركیبات پروتئین جیره غذایی قرقاول را در كل دوره پرورش
ردیف هفته پروتئین (درصد) توضیحات
1 1-4 28-30 آغازین
2 4-8 24-25 اگر جیره 24 درصد نتوانیم تهیه كنیم تا 7 هفتگی می توان از جیره آغازین استفاده كرد
3 8-12 21-22 دو هفته قبل از تخلیه قرقاول ها به ازای هر 100 پرنده یک کیلوگرم دانه ذرت كامل در سالن توزیع می شود
جدول 2 : خوراک مصرفی هر قرقاول در مراحل مختلف پرورش
سن ( به هفته ) مقدار خوراک مصرفی به ازای هر پرنده(گرم)
0-5 113/5
6-8 454
8 هفته به بعد 454
مطابق جداول 3 : NRC 1994 ، سایر احتیاجات غذایی قرقاول
مواد مغذی 4-0 4-8 9-17 تخمگذاری
انرژی 2800 2800 2700 2800
پروتئین 28 24 15
لیزین 1/5 1/4 0/8 0/68
متیونین 0/5 0/47 0/3 0/3
كلسیم 1 0/85 0/53 2/5
احتیاجات آب در قرقاول
آب از نیازمندیهای اصلی قرقاولهای جوان محسوب میشود. خنكی و تمیزی آب باید همواره رعایت شود. ابتدا میتوان از سنگهای رنگین و سنگ مرمر در ظروف آب قرقاولها استفاده كرد تا از خیس شدن آنها درنتیجه ورود به داخل آبخوری جلوگیری كند. محل قرار گرفتن آبخوریها باید دور از محل نصب مادرمصنوعی باشد. یك قرقاول در حال رشد به 2 الی 5 گالن [یک گالن آب ==34/8 پوند=79/3 کیلوگرم=231اینچ مکعب] آب نیاز دارد و 200 قرقاول در حال رشد بعد از دو هفته اول روزانه به 5 گالن آب نیاز دارند.
تراكم
در سالن پرورش بالغین برای جفتگیری و نطفهدار شدن تخمها باید به ازای 8 پرنده ماده، 1 پرنده نر وجود داشته باشد. تراكم مناسب، پرورشدهنده را در مدیریت صحیح كمك میكند. جدول زیر راهنمای مناسبی برای تعیین فضای سالن پرورشی برای هرجوجه خواهد بود.
سن فضا بر حسب مترمربع
1 روزه تا 3 هفتگی 0/025
3 هفته تا 6 هفتگی 0/1
6 هفته تا 12 هفتگی 0/4
بالغ 1/3
منبع گرمائی و دمای مناسب
اگر از بخاری برای ایجاد گرما استفاده میكنید خروج گاز آن و ایمنی آن را كنترل كنید. همچنین اگر از لامپهای مولد گرما استفاده میكنید مطمئن شوید كه كابلها و مدارهای درگیر قادر به انتقال بار هستند. در صورت سالم نبودن آنها ممكن است در شب و یا زمانی كه شما در سالن حضور ندارید بسوزند و منجر به خفگی جوجهها شوند.
مادر مصنوعی در پرورش قرقاول
به علت حساس بودن جوجهها تا 10 روز اول پرورش به مادرمصنوعی احتیاج دارند. برای تهیه مادرمصنوعی برای تقریباً 100 جوجه به مقوا یا ورقه فی به ابعاد 6 × 5 مترمربع نیاز دارید كه ارتفاع آن از سطح زمین در حدود 3/0 تا 45/0 متر تعیین میشود. همچنین به ازای هر 50 جوجه یك لامپ 250 وات ترجیحاً لامپ مادون قرمز مورد نیاز است. اجازه ندهید مكان زیر مادر مصنوعی كثیف یا مرطوب شود. هر چندوقت یكبار كه لازم باشد بستر پرندگان را تغییر دهید.
بستر پرندگان
سالن پرورش پرندگان باید دارای کف بتونی باشد. علاوه بر آن نیازمند بستری ضخیم و خشك هستیم. برای تأمین بستر مناسب میتوانیم از كاه استفاده كنیم. باید كاهها را مختصری خرد كرده و بر روی بستر پهن كنید. به این نكته توجه داشته باشید كه اصلاً از خاك اره و نرمه چوب برای بستر پرندگان استفاده نكنید زیرا ممكن است آنها توسط جوجهها خورده شوند كه این امر موجب چسبندگی سنگدان و در نهایت مرگ جوجهها میشود.
دانخوریها در سالنهای پرورش قرقاول
دانخوریها مكانیزم نهایی هستند كه دان را پس از تمام مراحل جهت تغذیه در اختیار طیور قرار میدهند. این وسایل بایستی به گونهای باشند كه غذا بهطور یكنواخت و كافی در اختیار جوجهها قرار گیرد. ساختمان دانخوری باید دارای مشخصات زیر باشد :
- به آسانی و با كمترین كار قابل پركردن باشند.
- ریخت و پاش خوراک بایستی كم و ناچیز باشد.
انواع دانخوریها عبارتند از :
1- دانخوری ناودانی
2- دانخوری استوانهای
3- دانخوری بشقابی
4- دانخوری سینی شكل
خوراکدهی به قرقاولها
برای خوراک دادن به پرندگان میتوانید از 2 تا 4 دانخوری به طول 60 تا 90 سانتیمتر بهازای هر50 جوجه و یا دانخوریهای اتوماتیكی استفاده كنید. بهتر است خوراکدهی جوجهها بر روی مقواهای مسطح به رنگ سبز انجام شود. زیرا رنگ سبز جوجهها را جذب میكند و این كار باعث میشود جوجهها زودتر خوراک را پیدا كنند. سعی كنید غذا در ته ظرف به خوبی پهن شده باشد. زیرا تجمع غذا در یك قسمت باعث ریختن خوراک به بیرون و نرسیدن خوراک به جوجههای ضعیفتر میشود. تا زمانی كه جوجهها از كیسه زرده خود استفاده نكردهاند به آنها خوراک ندهید زیرا این كار باعث مشكلات گوارشی میشود.
آبخوریها در سالن پرورش قرقاول
انتخاب آبخوری مناسب یكی از مسائل مهم پرورشی بهشمار میرود. آبخوریها دو دسته هستند :
1- آبخوریهای دستی كه شامل انواع مخروطی، استوانهای، تشتكی و ناودانی میباشند.
2- آبخوریهای اتوماتیك یا خودكار كه شامل انواع مخروطی، ناودانی و قطرهای میباشند.
آب مورد نیاز قرقاولها
آب یكی از نیازهای اساسی پرندگان است. برای تامین آب 50 جوجه به 2 تا 4 عدد آبخوری استاندارد نیازمندیم. جوجهها بر اساس حس كنجكاوی آبخوری را پیدا میكنند از این رو آبخوریها را نزدیك مادرمصنوعی قرار دهید. آب مصرفی باید تمیز و سالم باشد. همچنین باید یك روز در میان از ویتامینها و الكترولیتهای محلول در آب برای رشد و افزایش ایمنی جوجهها استفاده كنید.
باید هر صبح و شب آب را تعویض و ظرف آبخوری را تمیز و ضدعفونی كنید. آبی كه زیاد سرد یا گرم باشد ایجاد مشكل میكند. در صورت رویت اینكه جوجهها خود را كثیف یا خیس كردهاند، ارتفاع ظرف آبخوری را از سطح زمین افزایش دهید.
كشتار و بستهبندی قرقاول
قرقاولها پس از 16 هفته به وزن 200/1 گرم میرسند و آماده كشتار هستند. پس از كشتار، گوشت را به دقت شستوشو و تمیز نموده و بستهبندی میكنند. روی بستهها تاریخ تولید و انقضای محصول به دقت ثبت گردیده و بستهها را به سالن انجماد میفرستند. بستهها پس از انجماد آماده عرضه به بازار هستند.
بهداشت و بیماریهای قرقاول
تولید گوشت و تخم با كمیت بالا و كیفیت مطلوب و همچنین پرورش بهمنظور نمایش و زینتی، مستم تأمین شرایط سلامت و بهداشت است. تعداد قرقاول در یك مجتمع پرورشی مهم نیست، آنچه مهم است اجرای برنامههای درست برای پیشگیری از بیماریهای گوناگون بهمنظور دستیابی به تولید اقتصادی است. یك پرورشدهنده خوب قبل از هر كار باید فارم را به گونهای مدیریت كند كه احتمال شیوع بیماری در آن به حداقل برسد.
یكی از مهمترین و اساسیترین روشهای پیشگیری از بیماریها، رعایت پاكیزگی و بهداشت است. به عبارت دیگر، استفاده از خوراک بهداشتی كه به عوامل بیماریزا، آفتكشها، هكشها و فضولات طیور آلوده نباشد، استفاده از آب تمیز و آبخوری بهداشتی، جایگاه پاكیزه، بخصوص برای جوجههای یكروزه و نیمچههای تخمگذار و همچنین خرید جوجهها و نیمچههای سالم و تمیز كه به هیچ نوع بیماری مبتلا نباشند از جمله مواردی است كه جهت تأمین بهداشت و پیشگیری از شیوع امراض بین قرقاولها باید به دقت رعایت شود.
الگوی بروز بیماری در فارمهای قرقاول
نگهداری غیرصحیح +عامل بیماریزای اولیه +عوامل بیماریزای ثانویه = بیماری ساب كلینیكی [Subclinical]
(اغلب ویروس) (اغلب باكتری یا انگلها)
منابع بیماریها در پرندگان بهشرح زیر است كه اهمیت آن برحسب شرایط موجود در مزارع متفاوت میباشد.
1- پرندگان بیمار یا تخم پرندگان بیماری كه از قبل در مزرعه باقی ماندهاند
2- پرندگان وحشی كه در اطراف مزرعه حضور دارند
3- انگلهایی كه از قبل روی بستر حضور داشتند
4- موشها، مگسها، گربهها و سگها.
5- دیگر واحدهای پرورش طیور در نزدیک محل پرورش
6- آب، غذا و مواد بستر
7- كاركنانی كه به محلهای پرندگان در مزارع مختلف سر و كار دارند
8- كامیون خوراک
9- استفاده از تجهیزات دسته دوم
10- دامپزشكان و مروجین طیور كه از واحد بازدید میكنند
11- تهویه و كنترل ضعیف محیط
12- عدم وجود عایق حرارتی در ساختمان
13- تحرك بیش از حد پرنده
14- زهكشی غلط و عدم خروج به موقع كود و فضولات
چند دسته از بیماریها بین قرقاولسانان مشترك میباشد كه برحسب گونه، سن و محل زندگی، شیوع آن بین قرقاول ضعف و قوت مییابد که شامل :
ناهنجاری پنجه [Crooke toes] ، تورم كف پا [Bumble Foot] ، سندروم بیماری آبآوردگی شكم [Ascites]، بوتولیسم، سل پرندگان[Avian Tuberculosis] ، اریزیپلاس، اسپیروكتوز [Spirochaetosis]، كوكسیدیوز، جرب، نیوكاسل، كریپتوكوكوزیس وآنفلوآنزا
كانیبالیسم [Cannibalism] (خودخوری):
در این ناهنجاری پرندگان بهعلت شدت نور زیاد، تراكم زیاد، تهویه نامناسب، كاهش پروتئین در خوراك، کمبود ویتامین، اسیدهای آمینه یا نمك در خوراك، گرسنگی طولانی مدت و غیره شروع به كندن پرهای همدیگر و در موارد پیشرفته شروع به خوردن همدیگر میكنند.َ
برای مبارزه با كانیبالیسم باید توجه پرندگان را بهیكدیگر كم كنیم. از این رو باید نور سالن پرورش را آنقدر كم كنیم كه پرندگان تنها بتوانند آبخوری و دانخوری را ببینند. همچنین میتوانیم با آویزان كردن سبزی از دیوار یا سقف آنها را به خوردن سبزی مشغول كنیم و توجهشان را به همدیگر كم كنیم. در صورت مشاهده پركنی باید از یك روش نوكچینی استفاده كنیم. نوكچینی باید در گله مورد پرورش بهصورت هم زمان انجام شود.
گردآوری :
مهندس كیومرث مولادوست - كارشناس علوم دامی
مهندس امید پرویزی عمران - كارشناس ارشد علوم دامی– تغذیه دام و طیور
درباره این سایت